شارژ:
شارژ صحیح به عنوان یکی از مهم ترین پارامترهای تاثیر گذار بر عملکرد و طول عمر باتری سیلد لید اسید سربی مد نظر قرار می گیرد. انواع منحنی های شارژ قابل کاربرد در باتری های سیلد تولیدی شرکت صنعت رایان پارس در شکل زیر نشان داده شده است.
تنظیم ولتاژ شارژ متناسب با دمای محیط:
ولتاژ شارژ نگهداری و شارژ متعادل ساز باتری های سیلد لید اسید سربی می بایست بر اساس دمای محیط کارکرد باتری تنظیم گردد. بالا بودن ولتاژ نگهداری باتری موجب تسریع در خوردگی شبکه ها و در نتیجه کاهش طول عمر باتری می شود. پایین بودن ولتاژ نگهداری و شارژ مجدد باتری نیز باعث می گردد تا باتری به خوبی شارژ نشده و سولفات های سرب بر روی صفحات باقی بماند و این نیز کاهش عمر باتری را در بر خواهد دارد. رابطه ولتاژ نگهداری و شارژ متعادل ساز با دمای محیط، در جدول زیر آورده شده است.
درجه حرارت محیط (درجه سانتیگراد) |
ولتاژ نگهداری (v) |
ولتاژ شارژ متعادل ساز (V) |
5 | 14.16 ~ 13.86 | 15.42~ 14.82 |
10 | 14.07~ 13.77 | 15.27~ 14.67 |
15 | 13.98~ 13.68 | 15.18~ 14.58 |
20 | 13.89~ 13.59 | 15.12~ 14.52 |
25 | 13.80~ 13.50 | 15 ~ 14.40 |
30 | 13.71~ 13.41 | 14.85 ~ 14.25 |
35 | 13.62~ 13.23 | 14.70 ~ 14.10 |
دشارژ:
جریان دشارژ و ولتاژ نهایي دشارژ:
ولتاژ قطع توصیه شده به ازا هر سل با نرخ های دشارژ در شکل زیر مشخص شده است. با جریان های دشارژ پایین تر، ولتاژ قطع بالاتر و برای جریان های بزرگتر، دشارژ برعکس ولتاژ های قطع پایین تر تنظیم گردیده است.
اصولا ولتاژ نهایی باتری های سایز متوسط بر اساس جریان دشارژ از استاندارد بین المللی طبق جدول زیر
تبعیت می نماید. به جهت حصول شرایط تست و بهره برداری باتری ، جریان هوای تخلیه بر مبنای ولتاژ های نهایی دشارژ مختلف و همچنین دما توسط کارخانجات سازنده ارائه می گردد.
دمای دشارژ:
واکنش های الکترو شیمیایی با کم شدن دما سرعتشان کاهش می یابد؛ بنابراین با کاهش دما به 15 درجه سانتیگراد ظرفیت موجود به مقدار زیادی کاهش می یابد. از طرفی دیگر دمای دشارژ نباید از 50 درجه سانتیگراد بیشتر باشد؛ تا از تغییر شکل و تخریب مواد موثر بر کیفیت باتری و همچنین بدتر شدن عمر سرویس دهی جلوگیری به عمل آید.
تاثیر دما بر خصوصیات و ویژگي های دشارژ:
ظرفیت دشارژ با دمای محیط و جریان دشارژ به صورتی که در شکل زیر آمده است؛ تغییر می کند. دمای محیط کارکرد باتری تاثیر زیادی بر روی ظرفیت باتری (نرخ دشارژ) داشته و بهترین کارکرد و ظرفیت باتری در دمای 20 الی 25 درجه سانتیگراد حاصل می گردد.
جدول جریان دشارژ:
عمق دشارژ:
عمق دشارژ حالت دشارژ باتری بوده که به صورت نسبت مقدار ظرفیت دشارژ شده به نرخ ظرفیت بیان
می گردد.
انبارش:
انبار باتری ها باید تمیز، خنک و مکانی خشک و بدور از منابع گرمازا نظیر گرمای مستقیم خورشید، رادیاتورها، لوله های بخار و … باشد.
شرایط عمومي انبارش باتری:
باتری باید تحت شرایط زیر در انبار نگهداری شود:
1- رطوبت نسبی کم (25% تا 85%)
2- دما از -15 تا 40 درجه سانتیگراد (ترجیحا پایین تر از 30 درجه سانتیگراد)
3- محیطی عاری از لرزش، گرد و غبار و به دور از نور مستقیم خورشید
زمان مجاز انبارش:
با توجه به اینکه ناهمگنی در مقاومت داخلی باتری در هنگام اتصال سری و موازی، اختلاف جریان بین رشته های مختلف اتصال را تشدید می کند؛ لذا ضرورت دارد باتری پس از تحویل گیری از کارخانه سازنده حداکثر ظرف یک ماه در محل های مربوطه نصب و مورد بهره برداری قرار گیرد. تمام باتری های سیلد لید اسید سربی دارای پدیده دشارژ خود به خودی (Self-Discharge) هستند.
دشاری خود به خودی باعث می شود که ولتاژ مدار باز باتری ها افت پیدا کند و در نتیجه ظرفیت باتری
ها نیز کاهش یابد.
در زمان انبارداری باتری به موارد زیر دقت شود:
میزان تخلیه خود به خودی نسبت مستقیمی با درجه حرارت محیط نگهداری باتری دارد. میزان تخلیه خود به خودی در درجه حرارت های پایین تر کمتر خواهد بود؛ برعکس در درجه حرارت های بالاتر میزان تخلیه خود به خودی بیشتر خواهد بود. همانطوری که می دانید یکی از پارامترهای مهم در انبارداری ولتاژ (مدار باز) است که ارتباط مستقیمی با غلظت الکترولیت باتری ها دارد. به منظور جلوگیری از خرابی صفحات باتری ها هنگام انبار کردن توصیه می شود باتری ها را قبل از انبار کردن کاملاً شارژ کنید. شارژ باتری ها را با روش مجدد (اکولایز) انجام دهید. اگر زمان انبارش در دما های پایین بیش از 6 ماهه طبق جدول فوق باشد، ضرورت دارد باتری ها طبق جدول زیر قبل نصب در کابین، شارژ گردند.
زمان مجاز انبارش تابعی از جدول زیر می باشد:
ظرفیت پس از انبارش:
بعد از یک دوره طولانی انبارش، همه باتری ها به ظرفیتی کمتر از میزان اولیه آن می رسند، میزان دشارژ
خود به خودی خیلی بیشتر به دمای محیط انبارش وابسته است؛ میزان دشارژ خود به خودی به ازا هر 10 درجه سانتیگراد افزایش، تقریبا دو برابر می شود.
یادآوری:
در استفاده مداوم (سیکلی)، ممکن است ظرفیت کامل بعد از چندین سیکل شارژ/ دشارژ حاصل شود؛ که معمولا 2 تا 3 سیکل می باشد.
ولتاژ مدار باز نسبت به ظرفیت باقیمانده:
ظرفیت باقیمانده باتری را می توان به طور تقریبی با اندازه گیری ولتاژ مدار باز همانطور که در زیر نمایشش داده شده تخمین زد:
شرایط دمایي:
محدوده های دمایی توصیه شده برای شارژ، دشارژ و انبارش در جدول زیر آمده است:
عمر باتری:
طول عمر سیکلی (Cycle life):
طول عمر چرخه ای (سیکلی) باتری به عمق دشارژ هر چرخه بستگی دارد. با جریان دشارژ یکسان، دشاری عمیق تر عمر چرخه کمتری دارد. عمر سیکلی باتری همچنین به عوامل دیگری از قبیل نوع
باتری ، روش شارژ، دمای محیط و مدت استراحت بین شارژ و دشارژ بستگی دارد. ویژگی های چرخه
عمر باتری شرایط شارژ / دشارژ مختلف در نمودار های زیر نمایش داده شده است.
طول عمر شارژ شناور (Trickle or float Life):
طول عمر باتری در حالت طول عمر شارژ شناور (Trickle or float Life) ارتباط مستقیم با درجه حرارت باتری دارد. زمان طول عمر باتری همچنین به نوع باتری ، ولتاژ شارژ و جریان دشارژ بستگی دارد. نمودار ها و اشکال زیر به ترتیب تاثیر دما روی ویژگی های عمر شناور باتری و نتایج تست عمر باتری را نمایش می دهد. در درجه حرارت پایین 10 تا 20 درجه سانتیگراد بسیار بیشتر از این زمان در درجه حرارت های بالاتر می باشد.